Ses Ankara Şube YAŞATMAK İÇİN YAŞAMAK İSTİYORUZ
SALGINLA MÜCADELEDE ASİSTAN HEKİM RAPORU
Şubemiz genel olarak sağlık ve sosyal hizmet alanında Covid 19 salgını ile görülen sorunlara ilişkin raporları kapsamında yapmış olduğu saha gezilerinde, asistan hekimlerin süreç içerisinde yoğun olarak yaşadıkları sorunlara yönelik tespitlerde bulunmuştur.
Rapor, ilimizde bulunan tüm eğitim ve araştırma hastaneleri ve üniversite hastanelerinde ihtisas yapan asistan hekimler ile görüşme yöntemiyle hazırlanmıştır. Ankara ilinde 2016 yılında yayımlanan çalışmada ortalama kamuda görev yapan bir memurun yıllık çalışma saati 1688 saatken, asistan hekimlerin 900 saat daha fazla mesai gerçekleştirdiği ortaya konmuştur. Asistan hekimlerin çalışma usul ve esasları bakımından korunmasız oluşu, saat olarak ürettikleri hizmetin iki katı kadar hizmet üretmeye mecbur kılmıştır. Araştırmanın yapıldığı hastanelerde, veriler saat olarak 122 asistanın tamamlayacağı hizmetin 59 asistan tarafından karşılandığı tespit edilmiştir.
Ülkemizde eğitim ve araştırma hastaneleri ve üniversite hastanelerinde gerek poliklinik hizmetleri gerekse yataklı servis hizmetleri yoğunluklu olarak asistan hekimler tarafından yürütülmektedir. Covid-19 salgını kapsamında ilimizde bulunan eğitim ve araştırma hastaneleri ve üniversite hastanelerinde görev yapan asistan hekimler ile yaptığımız görüşmelerde genel hekim hizmetlerinin daha da artarak asistan hekimler üzerinden sunulduğu ifade edilmiştir.
Asistan hekimlerin Covid-19 salgını döneminde yaşadığı sorunlar ve çözüm önerileri kapsamındaki raporumuzun, hem sağlık ve sosyal hizmet emekçilerinin sağlığını korumakta hem de salgınla etkin mücadelede yararlı olacağını düşünmekteyiz.
Yapılan görüşmelerde asistan hekimler tarafından;
1- Genel olaral salgının ilk döneminde yoğunluklu olarak kişisel koruyucu ekipman sıkıntısı çekildiği ancak şu an, kişisel koruyucu ekipmanın daha dikkatli kullanılması konusunda uyarılarla ve kısıtlı sayıda verildiği,
2- Özellikle şehir hastanesinde gün içerisinde 12 saat için 1 maske, 1 tulum verildiği, maskenin yere düşmesi ya da kirlenmesi durumunda maske verilmediği,
3- Süreç içerisinde değişen hasta sayıları ve durumlardan kaynaklı nöbet listelerinde çok fazla değişim yapıldığı,
4- Asistan hekimler tarafından, pandemi mücadelesinde poliklinik ve servislerde uzman hekimler ve eğitim görevlilerin aktif olarak yanlarında olmadıkları,
5- Asistan hekimlerin sağlık hizmeti sunumunda uzman hekim, eğitim görevlileri ve yönetimler tarafından desteklenmemesi ve yalnız hissetmesi nedeniyle mental olarak çok yorulduklarını,
6- Covid-19 pozitif hasta yatan servislerde görevli asistanların nöbet çizelgelerinin dikkatli hazırlanmaması nedeniyle, bazen serviste bulunan tüm asistanların yeni asistan olması ve tecrübeli olmaması nedeniyle sorunlar yaşandığı,
7- Bazı hastanelerde Covid-19 pozitif hastaların hastane girişinde ayırt edilmediği ve triaj uygulanmadığı bu nedenle polikliniklerde ve acil servislerde riskin arttığı,
8- Gün içerisinde dahi görevlendirmeler ile hastane içerisinde başka bölümlere görevlendirme yapıldığı ifade edilmiştir. Bazı hastanelerde asistanların aynı günde hem pandemi servislerinde hem de temiz serviste görev yaptıklarını,
9- Asistan hekimler gün içerisinde poliklinikte hizmet verdikten sonra sevislere çıktıklarını bazen poliklinik sonrası birden çok serviste hizmet sunduklarını,
10- Asistan hekimler yoğun olarak nöbet tuttukları ancak idari izinlerle dönüşümlü çalışma nedeniyle uzman hekimler ve eğitim görevlilerine göre daha fazla çalışmalarına rağmen nöbet ücreti alamadıklarını,
11- Sağlık Bakanlığı tavan ödeme onayı ile Covid-19 kapsamında görev yapmayan asistan hekimlerin tavan ödemesinin ancak %50’sini alması ve bununda sabit ödemelerin mahsubuna sayılması maddi kayıplara neden olduğu,
12- Üniversite hastanelerinde ödemelerin yapılmadığı ve ödemelerin mayıs ayına sarkacağı,
13- Asistan hekimler salgın döneminde daha riskli ve daha yoğun çalışmalarına rağmen salgın öncesine göre gelirlerinde azalma olduğunu,
14- Hastanelerin eğitim ve araştırma fonksiyonunun aksadığı,
15- Başhekim ve başhekim yardımcılarına ilettikleri maddi talepler gibi tıbbi hizmetlere ilişkin taleplerinin dahi karşılanmadığı uygulanmadığı,
16- Asistanlığı sonrası uzmanlığa hak kazanan hekimlerin ayrılışına izin verilmediği ifade edilmiştir. Ayrılışını yapamayan hekimlerin hem mecburi hizmet süresi hem de uzmanlığa başlayamaması nedeniyle hak kaybı yaşamalarıı,
17- Bazı sağlık tesislerinde asistanların kalması için oteller bazı hastanelerde misafirhaneler ayarlandığı ifade edilmiştir.
Sorunlar kapsamında salgın ile daha etkin mücadele amaçlı taleplerimiz;
1- Asistan hekimlerin sahada en önde görev yapması nedeniyle nitelikli ve yeterli sayıda kişisel koruyucu ekipman sağlanmalı,
2- Hastaneler özerinde planlamalar dikkatli yapılarak nöbet listeleri önceden ilan edilmeli ve mecburiyet oluşmadan değişiklik yapılmamalıdır.
3- Uzman hekimler ve eğitim görevlileri tarafından asistan hekimler süreç içerisinde desteklenmedir.
4- Covid-19 pozitif hasta yatan servislerde görevli asistanların nöbet çizelgeleri hazırlanırken tecrübeli ve yeni asistanlar gözetilerek hazırlanmalıdır.
5- Hastane içerisinde kontrolsüz girişler engellenmeli, tüm hastalar triajdan geçilerek hastaneye kabul edilmelidir.
6- Asistan hekimlerin birimler arasındaki görevlendirmeleri minimum düzeyde tutulmaya çalışılmalıdır.
7- Asistan hekimler eğer o gün için poliklinik hizmeti veriyorsa servise, serviste hizmet sunuyorsa poliklinik hizmeti sunması hem asistanların iş yükünü artıracak hem de salgının yayılmasında rol oynayacağı için uygulamada gün içerisinde farklı yerlerde çalıştırma uygulamasından vaz geçilmelidir.
8- Salgın süresince idari izinle kısmi süreli çalıştırma uygulaması nedeniyle nöbet ücretlerini alamayan asistan hekimlerin idari izinli sayıldığı süreler mesaisini tamamlamış olarak kabul edilmeli ve nöbet ücretleri ödenmelidir.
9- Asistan hekimlerin hem poliklinik hem acil hem de servislerde görev yapması nedeniyle süreç içerisinde tüm asistan hekimlerin Covid-19 salgını ile aktif olarak görev yapıyor kabul edilerek %100 tavan ödemesinden yararlandırılmalıdırlar.
10- Üniversite hastanelerinde tavandan ödeme vaadi kapsamında bir an önce kaynak aktarılmalı ve ödemelerin yapılması geçiktirilmemelidir.
11- Süreç içerinde asistan hekimlerin nitelikli şekilde eğitimleri sürdürülmelidir.
12- Hastane yönetimleri pandemiyle mücadelede başarılı olmak istiyorsa süreçi sağlık emekçileri ile birlikte yürütmeli ve onların talepleri ve önerilerini görmezden gelmemelidir.
13- Uzmanlığını hak edip ayrılışına izin verilmeyen hekimlerin ayrılışlarının kolaylaştırılması gerekmektedir. Eğer bu durum pandemiyle mücedelede zaaf oluşturacağı düşünülüyorsa çalıştıkları sürenin mecburi hizmet süresinden düşülmesi ve maddi hakların uzman hekim üzerinden yapılması gerekmektedir.
14- Asistan hekimler daha yoğun ve daha riskli çalışmalarına rağmen sağlık hizmetlerinde uygulanan esnek çalışma (nöbet, icap, mesai dışı çalışma gibi) ve esnek ücret (performans ödemeleri, nöbet ücretleri gibi) politikaları nedeniyle gelirlerinde düşme olduğunu ifade etmişlerdir. Sağlık hizmetlerinde esnek çalışma süresi ve esnek ücret politikalarından vaz geçilmelidir.
15- Tüm sağlık emekçilerinin salgınla mücadele kapsamında konaklayacağı yerler nitelikli olmalıdır, bu yerlere ulaşımı ve beslenme ilgili hizmetler tam olarak sunulmalıdır.
Salgınla mücadele, sağlık hizmetlerinin niteliğini etkilediği gibi eğitim ve araştırma hastaneleri ve üniversite hastanelerinin bütçe temelli riske sokması ve sağlık hizmetlerinin sunulamaması nedeniyle eğitim ve araştırma fonksiyonuna da zarar vermektedir. Bu nedenle eğitim ve araştırma hastaneleri ve üniversite hastaneleri maddi ve idari olarak desteklenmelidir.
İlimizde 5900 civarı asistan hekim görev yapmakta olup toplam hekim içindeki oranı %40’dır. Bu oran asistan hekimlerin yaşadıkları sorunların çözülmemesi ve sürmesi durumunda sağlık hizmetlerinde oluşacak sorunların büyüklüğünü de ortaya koymaktadır. Asistan hekimlerin çalışma şartlarına ilişkin sorunlar pandemi öncesi de mevcutken pandemi ile birlikte bu sorunlar artmış ve sorunlara yenileri eklenmiştir. Bu nedenle pandemi süresince asistan hekimlerin sorunlarının çözülmesi gerekmektedir. Bu süreçte hem ruhsal hem de bedensel olarak yıpranan asistan hekimlerde, süreç tamamlansa dahi eğitim süreçlerinde başta tükenmişlik olmak üzere ciddi sorunlar baş gösterecektir. Pandemiyle mücadelede ve daha sonrası nitelikli bir sağlık hizmeti için asistan hekimlerin sorunları giderilmeli ve talepleri karşılanmalıdır.
SES Ankara Şube